Kuantum Bilgisayar 9000 Yıllık Görevi 36 Mikrosaniyede Tamamladı

Kuantum bilgisayar, geleneksel bilgisayarların 9 bin yılda tamamlayacağı görevi 36 mikrosaniyede gerçekleştirdi.

Kuantum bilgisayar donanım ve yazılım şirketi Xanadu Quantum Technologies’den Jonathan Lavoie ve meslektaşları,  Borealis isimli bir kuantum bilgisayar geliştirdiler. Bu bilgisayar fiber optik döngüden (fibre optic loops) geçen ışık parçacıklarını ve fotonları kullanarak en iyi geleneksel bilgisayarın bile 9000 yılda tamamlayacağı görevi  36 mikrosaniyede tamamladı. Jonathan Lavoie, Borealis’in internet bağlantısı olan herkesin kullanımına sunulan, kuantum hesaplama avantajına sahip ilk makine olduğunu belirtti. 

216 Dolanık Fotonun Davranışını Ölçüyor

Geleneksel bilgisayarlar için bozon örneklemesi problemini çözmek oldukça zor bir iştir çünkü foton sayısı arttıkça hesaplamalar aynı doğrultuda karmaşıklaşır. Borealis ise “Bozon Örneklemesi” olarak adlandırılan bu problemi çözmek için üretildi ve uzmanların açıklamalarına göre, 216’ya kadar dolanık (uzak mesafelerde olsalar bile birbirini etkileyen) fotonun davranışını ölçerek hesaplayabiliyor. 

Borealis, bozon örneklemesinin çözümü için kuantum mekaniğinin kullanıldığı ikinci cihazdır.  İlk olarak, Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’ndeki (USTC) araştırmacılar tarafından oluşturulan Jiuzhang adlı bir makine bu amaç doğrultusunda üretildi. Jiuzhang, 2020’de 76 foton ve ardından  2021’de ise 113 foton dağılımını olasılıksal olarak belirledi. Borealis ise 216 fotonu hesaplayarak bir ilke imza attı.

İngiltere’deki Imperial College London Üniversitesi’nden Fizik Bölümü’nde Profesör Peter Knight, Borealis’in daha fazla foton hesaplayarak Jiuzhang’nın güçlü ileri bir versiyonu olduğunu belirtti ve ekledi: “Hepimiz Çin deneyinin bir güç gösterisi olduğunu düşündük, ancak bu deneyimin geliştirilebileceğini göremedik. Çünkü optik masanıza ne kadar şey tıkabileceğinizin bir sınırı vardı.” şeklinde açıklamada bulunarak Borealis kuantum bilgisayarının farklı problemleri de çözebileceğinin altını çizdi. 

New Scientist’te internet sitesinde yer alan habere göre,  Jiuzhang, dolanık fotonları farklı yönlere gönderebilmek için Borealis’e göre daha fazla sayıda ışın bölücü kullanıyor.  Ancak Borealis, optik fiber döngüleri kullanarak bazı fotonların geçişini diğerlerine göre geciktiriyor, bu sayede onları uzayda değil zamanda ayırarak farklı bir yaklaşım benimsiyor. 

“Tamamen Programlanabilir Bir Kuantum Bilgisayar Olmak İçin Yetersiz”

Akademisyen ve gazeteci Raj Patel, Borealis’in Jiuzhang’a göre ölçek olarak etkileyici olmasına rağmen Sycamore ve Zuchongzhi kuantum bilgisayarları kadar tamamen programlanabilir bir kuantum bilgisayar olma konusunda yetersiz kaldığını söyledi.  Bunun nedeni olarak, fotonlardan bilgi çıkarmak için girişim modellerini ölçen interferometre (bilgi çıkarımı için elektromanyetik dalgaların üst üste getirildiği teknik) adı verilen bir bileşenin, daha net okumalar elde etmek amacıyla yalnızca belirli foton etkileşimlerini kaydetmekle sınırlı olmasını gösterdi.

Uzmanlar tarafından olumlu ve olumsuz eleştirilen Borealis’in geleneksel bilgisayarların çözemediği sorunların üstesinden gelip gelemeyeceğini ise zaman gösterecek.

Foto: New Scientist

Benzer Haberler

Bilgisayarın Geleceğini Kim Fethedecek?

Yeni Yapay Zeka Programı GATO, 600’den Fazla Görevi Gerçekleştiriyor