1965 yılında Gordon Moore’un bir makalesi yayınladı. Belli bir alana sığdırılabilecek transistör sayısı yaklaşık iki yılda bir iki katına çıkacak, muhtemelen de fiyatı düzenli olarak düşecektir. Hikaye öngördüğü gibi gelişti. Bu makale ve öngörü sonrasında Moore Yasası olarak anıldı.

intel çok değerli bir şirket oldu. Dijitalleşme ve eksponansiyel gelişim tüm dünyanın ekonomik ve toplumsal gelişiminin motoru oldu. 1965’ten 2015 yılına kadar, yani tam 50 yıldır geçerliliğini sürdürdü. Bazı zamanlar 24 ayda ikiye katlandı, bazı yıllar ise 18 ay hatta 12 aya kadar düştü. Yani neredeyse her yıl ikiye katlandı. Müthiş bir gelişim süreci yaşandı.

Ancak son 2 – 3 yıldır düz mantık işlemcilerde kayda değer bir gelişme, bir kuşak farkı yaşanmamaktadır. Bir miktar fiziksel limitlere yaklaşıldı, diğer yandan yeni oyun alanları tespit edildi, ArGe çabaları daha çok bu yeni alanlara yöneldi.

Quantum Computing

Quantum fiziğin ve quantum mekaniğin bazı fenomenleri kullanılarak, yeni bir bilişim mimarisi elde edilmiştir. 4 – 5 yıl evvel ilk D-Wave isimli şirket çalışan bir prototip sergilemişti. Google, Nasa ve benzeri şirketlerin ilgisini çekmişti. Şimdi de ikinci kuşağını geliştirmişler. Genel olarak ne olduğuna dair BBC Click programı güzel bir derleme yapmış, izlemenizi tavsiye ederim.

IBM Q ekibinin çalışmaları hakkında kısa bir klip:

IBM Q hakkında daha detaylı bilgi almak için, hatta ilk deneylerinizi yapmak için bu sayfaya mutlaka uğramalısınız.

intel şirketi de iddialı. 17 Qubiti olan bir prototip sonrasında CES2018’de 49 Qubit’i olan bir model sergilediler.

Google bu alandaki çalışmalarını böyle bir video ile özetlemiş:

HPE şirketinin de önemli bir yaklaşımı var: The Machine.

Neuromorphic Computing

Dünyanın en gelişmiş bilgisayarı insanın beynidir. Nöro-bilim ilerledikçe ve beynin nasıl çalıştığını daha iyi anladıkça, yeni bilişim mimarilerinin gelişmesi son derece doğaldır. 1 kg et parçası, azıcık enerji girdisi ile, akıl almaz işleri çok hızlı bir şekilde yapabilmektedir.

Farklı enstitülerde farklı çalışmalar yürütülmektedir. MIT’deki bir grup bilim insanı yeni alanlara doğru ilerlemektedir. 

Bilişim olan her yerde intel vardır. Bu alandaki çalışmalarının kısa bir özeti ve vizyonları:

Yani özetle bildiğimiz John von Neumann mimarisi epeyce olgunlaştı, epeyce kullanıldı, ama sanırım yolunun sonuna doğru yaklaştı. Mutlaka normal CPU ve GPU’ların kullanımı daha epeyce devam edecektir. Ama yapay zeka ve benzeri kilit alanlarda yeni yaklaşımlar hızlıca yaygınlaşacaktır.

Hep birlikte göreceğiz…