Türkiye Yapay Zeka İnisiyatifi olarak her ayın üçüncü çarşambası düzenlediğimiz, Youtube kanalımızdan ve Linkedin’den canlı olarak yayınlanan TRAI Meet-Up’larının 70’incisinde “Yapay Zeka & İleri Algoritmalar” konusu işlendi.
TRAI Meet-Up’a Sinan Yıldırım (Sabancı Üniversitesi, Öğretim Üyesi), Ege Demir (Themis AI, ML Engineer), Prof. Dr. Burak Berk Üstündağ (İTÜ Bilgisayar Müh.Bölüm Başkanı / Ulusal Yazılım Sertifikasyon Merkez Müdürü / Uluslararası Agromatik Topluluğu Başkan Yard.), Emre Onur Kahya (Fizik Mühendisliği Bölüm Başkanı, İstanbul Teknik Üniversitesi), Sencer Melih Deniz (TÜBİTAK Bilgem Başuzman Araştırmacı), Ahmet Turan Turkgil (Exodus, VP) ve Ruşen Halepmollası (TÜBİTAK Bilgem Senior Researcher) katıldı.
TRAI Ekosistem Yöneticisi Betül Kübra Ekinci’nin moderatörlüğünde gerçekleştirilen 70. TRAI Meet-Up’ında “Veri Mahremiyeti”, “Güvenebileceğimiz Zeka – Kendi Risk ve Önyargılarının Farkında olan Yapay Zeka Eğitimi”, “Genelleştirilmiş Yapay Zeka Yol haritasında Nöromorfik hesaplama ve Beyin Esinli Makine Öğrenmesi”, “Büyük Dil Modellerinde Talimat Ayarlama”, “Dış İskelet Kullanım Senaryosunda Beyin Bilgisayar Arayüzü Çözümü”, “Uç Yapay Zekanın Gücü: Dönüştürücü Uygulamalar ve Gelecek”, ve “Yüksek Duyarlılıkta Dijital İkizler (High Fidelity Digital Twins)” gibi çeşitli konular izleyicilere aktarıldı.
70.TRAI Meet-Up’ın ilk konuşmacısı Sinan Yıldırım (Sabancı Üniversitesi, Öğretim Üyesi) oldu. Kişilerden alışveriş, sağlık, konum vb. bilgilerini içeren hassas verinin giderek bollaşması, kişisel verilerin korunması ile ilgili duyarlılığı artırdığını belirten Yıldırım, kişilerin veri mahremiyetinin korunması sosyal bir öneme sahipken, eldeki verinin fayda amaçlı analizi genellikle ekonomik, stratejik veya sağlıkla ilgili öneme sahip olduğunu aktardı. Sunumunun son bölümünde ise iki amacın da aynı anda gözetilmesini hedefleyen algoritmaların tasarımı ve uygulanması, hem akademiyi hem de endüstriyi ilgilendiren güncel bir uğraş alanı olduğunu vurgulayarak sunumunu tamamladı.
TRAI Meet-Up’ın bir sonraki konuşmacısı ise Ege Demir (Themis AI, ML Engineer) oldu. Güvenebileceğimiz Zeka – Kendi Risk ve Önyargılarının Farkında olan Yapay Zeka Eğitimi başlıklı sunumunda ML modellerinde riskin taksonomisi hakkında bilgi veren Demir, riskin tanımlanmasının ve hafifletilmesinin önemini vurgulayarak bireysel risk metrikleri hakkında bilgiler aktardı. Özellikle, 3 risk metriği hakkında açıklamalarda bulunan Demir:
- Temsil Biası
- Epistemik Belirsizlik
- Aleatorik Belirsizlik
Bu risk metriklerinin ML modelinin eğitim ve tahmin aşamalarını nasıl bozduğuna dair sezgisel örnekler üzerinde durarak, matematiksel detaylara girmeden bu risklerin nasıl hafifletilebileceğine dair örnekleri paylaşarak izleyiciler ile paylaşarak sunumunu tamamladı.
Ege Demir’den sonra sözü Prof. Dr. Burak Berk Üstündağ (İTÜ Bilgisayar Müh.Bölüm Başkanı / Ulusal Yazılım Sertifikasyon Merkez Müdürü / Uluslararası Agromatik Topluluğu Başkan Yard.) aldı. “Genelleştirilmiş Yapay Zeka Yol haritasında Nöromorfik hesaplama ve Beyin Esinli Makine Öğrenmesi” başlıklı sunumunda özellikle 2015 yılı sonrasında, derin konvolüsyonel ağların donanım hızlandırıcılar desteğinde çerçeve yazılımları (frameworks) ile ticari uygulama yaygınlığı kazanması yapay zeka ekonomisinin öne çıkmasında önemli bir rol aldığını belirtti. Uygulamada başarım, işlevsellik ve kaynak tüketimi yönüyle dar yapay zeka kısıtlarının dışına çıkma ihtiyacı bir taraftan geleneksel hesaplama yöntemlerinin dışında yapayzekaya özel nöromorfik hesaplama alternatifine yöneltmiş, diğer taraftan da budama, tahminci üretken ağlar, kortikal ağlarda işlevsellik gibi beyin esinli özelliklerden faydalanılmasını gündeme getirdiğini izleyiciler ile paylaştı. Sunumda nöromorfik hesaplama ve beyin esinli makine öğrenmesinin genelleştirilmiş yapay zeka yol haritasındaki yeri ve uygulamada güncel çözüm yaklaşımlarına da yer vererek izleyicileri bilgilendirdi.
70.TRAI Meet-Up’ın sonraki konuşmacısı ise Emre Onur Kahya (Fizik Mühendisliği Bölüm Başkanı, İstanbul Teknik Üniversitesi) oldu. “Büyük Dil Modellerinde Talimat Ayarlama” başlıklı sunumunda GPT ve benzeri modellerin ChatGPT benzeri uygulamalarla genel kullanıma açılması ile birlikte büyük dil modelleri akademik camiayı da domine etmeye başladığını belirterek bu modelleri en iyi şekilde kullanmayı amaçlayan Talimat Ayarlama (Instruction Tuning) yönteminin güncel durumu ve muhtemel geleceği hakkında izleyicileri bilgilendirdi.
TRAI Meet-Up’ın bir sonraki konuşmacısı ise Sencer Melih Deniz (TÜBİTAK Bilgem Başuzman Araştırmacı) oldu. “Dış İskelet Kullanım Senaryosunda Beyin Bilgisayar Arayüzü Çözümü” başlıklı sunumunda beyin bilgisayar arayüzleri (BBA), temel olarak, beynin elektriksel aktivitesinden elde edilen EEG sinyalinin harici cihazlara iletilen komutlara dönüştürülmesine dayandığını, günümüzde BBA sistemleri, duygusal ruh hali ve bilişsel çalışmayı ölçmenin yanı sıra protez ve yardımcı cihaz kontrolünde de uygulama alanı bulduğunu belirtti. Sunumda kafatası üzerine yetleştirilen elektrotlar vasıtasıyla toplanan EEG verilerinin BBA’nın farklı uygulama alanlarından biri olabilecek üretim sahasında dış iskelet kontrolünde kullanılabilirliği konusuna değinerek sunumunu tamamladı.
70.TRAI Meet-Up’ın son konuşmacısı ise Ahmet Turan Turkgil (Exodus, VP) oldu. “Uç Yapay Zekanın Gücü: Dönüştürücü Uygulamalar ve Gelecek” başlıklı sunumunda kapsamlı bir AI devriminin eşiğinde, kendimizi yeni bir sınırla karşı karşıya buluyoruz: Veri işlemeyi buluttan ağın ucuna kaydıran heyecan verici bir teknoloji olan Edge AI. Bu yenilik, sağlık, otonom araçlar, üretim ve perakende gibi çeşitli sektörlerde verimliliği ve gerçek zamanlı karar vermeyi yeniden tanımlıyor dedi. Sunumunu bugün, gizemlerini ortaya çıkarırken, mevcut uygulamalarını tartışırken ve sunduğu sınırsız gelecek olasılıklarını tahmin ederken, bu dönüştürücü teknolojiyi birlikte keşfedeceğiz diyerek tamamladı.
