İngiliz yapay zeka devi DeepMind, AlphaFold programı kapsamında topladığı ve neredeyse bütün insan protein yapılarını içeren veritabanını yayınladı.
Geçen yıl, iki yılda bir düzenlenen Protein Yapısının Kritik Değerlendirmesi (CASP) deneyinin organizatörleri, AlphaFold’un, proteinlerin hangi şekillerle katlandığını bulma sorununa bir çözüm olabileceğini belirtti.
CASP’ın kurucu ortağı ve başkanı, Maryland Üniversitesi’nden Profesör John Moult AlphaFold Veritabanıyla ilgili şunları söyledi: “Yaklaşık 50 yıldır bu problem üzerinde sıkışıp kaldık: Proteinler nasıl katlanır? Bu problem üzerinde kişisel olarak çok uzun süre çalışmış ve çözüme bir gün gerçekten ulaşıp ulaşamayacağımızı merak eden biri olarak Deepmind’ın bunun için bir çözüm ürettiğini görmek benim için gerçekten çok önemli.”
AlphaFold, bilim insanlarının Alzheimer, Parkinson, kistik fibroz ve Huntington hastalığı gibi çeşitli hastalıklara yol açan proteinlerin yanlış katlanması benzeri önemli sorunları çözmesinde önemli bir rol oynayacağı belirtiliyor.
AlphaFold’un protein yapılarını inanılmaz hız ve hassasiyetle tahmin eden, bir nesilde bir kez olabilecek türden bir ilerleme olduğunu belirten Calico’nun kurucusu ve CEO’su Arthur D. Levinson sözlerine şöyle devam etti: “Bu büyük ilerleme, hesaplamalı (bilgisayar destekli) yöntemlerinin biyolojide araştırmaları nasıl dönüştürülebileceğini gösterdi ve gelecekte ilaç keşif sürecini hızlandırmak için büyük umutlar taşıyor.”
20 Bin Protein Yapısını Tahmin Etti
AlphaFold, yapay zeka kullanarak insanlarda bulunan yaklaşık 20.000 proteinin yapısını başarıyla tahmin etti. Bağımsız bir kalite testi, sistemin bir proteinin şeklini yüzde 95 oranıyla, iyi bir standarda göre tahmin edebildiğini kanıtladı.
Şu an araştırmacıların ve bilim insanların insanlığın ilerlemesi katkıda bulundukları araştırmalarında kullanabilmeleri için, DeepMind insan vücudundaki bütün proteinlerin ve buna ek olarak, 20 farklı organizmanın da proteinlerinin olduğu veritabanını ücretsiz bir şekilde yayınlıyor.
AlphaFold tarafından üretilen “şaşırtıcı derecede doğru” modeller sayesinde, Max Planck Gelişim Biyolojisi Enstitüsü Müdürü Profesör Andrei Lupas, on yıla yakın bir süredir sıkıştıkları bir proteinin yapısını çözebildiklerini iddia ediyor.
Çağımız için çığır açıcı bir gelişme olduğundan bahsedilen AlphaFold protein yapısı veritabanına ücretsiz ulaşmak için tıklayınız.
Fotoğraf: https://alphafold.ebi.ac.uk/
