2018’nin En Önemli Yapay Zeka Gelişmeleri

Yılın son günleri yaklaşırken, kısaca durup, geri dönüp bakmak yararlı olacaktır. Bu yıl boyunca neler oldu bitti? Neler yayınlandı, neler alındı, neler satıldı, kimler geldi, kimler geçti?

Yılın en büyük kaybı tabii ki çok değerli Stephen Hawking‘i kaybetmemiz oldu. Belki de son yılların en önemli bilim insanlarından. Özellikle fizik ve astrofizik alanındaki açılımları insanlığın ufkunu genişletmiştir. Aynı zamanda yapay zeka konusunda çok temkinli idi ve çok dikkatli olunması gerektiği konusunda her fırsatta bizleri uyardı. Dilerim ki ‘Prof. Hawking demişti…’ demek zorunda kalmayız…

Stephen Hawking’in sesinin sönmesiyle birlikte, Elon Musk’ın ve bazı kişilerin daha söylemleri sessizleşti. Yapay zeka hakkındaki olumsuz düşünceler azalmaya başladı, duyulmaz oldu. Sanırım alışıyoruz. Zira yeni bir teknoloji çıktığında her zaman onu bir anda çok sevenler olur, özellikle bu teknolojiden menfaat bekleyenler. Bir yandan da o yeni teknolojiyi hiç sevmeyenler olur, onu tehdit olarak görenler veya bizim göremediğimiz gerçek veya hayali riskleri ve sıkıntıları gören ve düşünenler.

Yapay zeka Pandora’nın kutusundan çıktı. Artık aramızdadır, kalıcı olarak hayatımızın bir parçası olacaktır. Hatta bir adım ileriye gidebiliriz. 21. yüzyılın temel işletim sistemi haline gelecek dahi denilebilir. 1950’lilere kadar dayanan yapay zeka, son on yıl içinde, daha önceki 50 yılda olmadığı kadar hızlı gelişti.

2018 yılında kurumların yapay zekaya nasıl yaklaşmaları gerektiği ile ilgili rehberler yayınlandı. Andrew Ng isimli Çinli araştırmacı ve girişimcinin çok başarılı bir rehberi (playbook) çok yeni yayınlandı.

Hatta Andrew Ng sadece bir rehber değil, aynı zamanda çok önemli bir kitap da yazdı: Machine Learning Yearning

Tabii ki 2018 yılının en çok konuşulan yapay zeka kitabı Kai Fu Lee’nin yazdığı Yapay Zeka Süpergüçler. Çin’in ABD’yi nasıl sollayacağı üzerine kurulu, pek çok örnek içeren, Çin’in en önemli teknoloji yatırımcılarından biri olan, eski Google Çin Başkanı olan Kai Fu Lee’nin kaleminden.

‘Yazılım dünyayı yemektedir’ sözüyle daha da meşhur olan Marc Andreessen ve onun yönettiği Andreessen Horowith VC şirketi de yapay zekanın öneminin çok farkında. Kendi web sitelerinden onların da bir rehberi (playbook) bulunmaktadır. Çok değerli örnekler, kaynaklar dedike bir sayfada çok güzel derlenmiştir.

Kolektif bir akılla geliştirilmiş çok kapsamlı bir durum raporu buradan bulunabilir: AI Index 2018

Bu yazıyı yazmamıza sebep olan benzeri bir derleme Quora sitesinde bulunmaktadır. Geri kalan önemli gelişmeleri de oradan okumanızı tavsiye ederiz.

6 Aralık 2017’de gerçekleşmiş olmasına rağmen, biz etkileri ve yansımaları bakımından bu olayı tekrar vurgulamayı önemsiyoruz. Google Deepmind tarafından geliştirilmiş olan Alpha Zero algoritması Stockfish isimli dünyanın en gelişmiş satranç robotunu yendi. 100 maçlık serinin 28’ini Alpha Zero kazandı, 72 maç berabere kaldı. Daha iyisini başka birileri geliştirene kadar Alpha Zero satrançta krallığı ilan etti.

Ama asıl ilginç olanı, Alpha Zero kendi kendine oynayarak satranç oynamayı öğrendi. Dünyanın en gelişmiş satranç robotunu yenmesini sağlayacak satranç bilgisini kazanması sizce ne kadar sürdü? Sadece DÖRT saat. Asıl önemli gelişme budur. Bu yöntemle bu tür algoritmalar pek çok işi, konuyu, sektörü, süreci, problemi, oyunu öğrenecek ve belli bir noktadan sonra her türlü robottan, her türlü insandan çok daha iyi yapabilecek. Bir daha hiç bir insanın yapamayacağı kadar iyi yapabilecek.

Detaylı bir analiz için chess.com’daki yazıyı okumanızı tavsiye ederiz. Deepmind’ın sitesinde konuyla ilgili kaynakları indirebilir, inceleyebilirsiniz.

2018 yılında bizim kaynaklarımıza intikal eden Türkiye’deki yapay zeka girişimlerin sayısı 40’tan 75’e yükseldi. Bu sitemizin ‘Girişimler‘ sayfasında tüm listeyi bulabilirsiniz. Bu liste düzenli olarak güncellenmektedir. Yıl başı itibariyle yeni bir güncelleme daha gerçekleştireceğiz. https://turkiye.ai/girisimler

29 Mart 2018 tarihinde Paris’te çok önemli bir konferans düzenlendi. AI for Humanity

Emmanuelle Macron’un da yer aldığı ve dünyanın en önemli yapay zeka uzmanlarını ve en büyük teknoloji devlerini davet ettiği konferansta Fransa yapay zeka yarışında var olduğunu ve iddialı olduğunu ilan etmiş oldu.

2017’de başlayan ulusal yapay zeka stratejilerini oluşturma furyası, 2018’de iyice hızlandı. Pek çoğunu derli toplu bir araya getirmiş yazıyı buradan okuyabilirsiniz. 2018 yılı yapay zeka uzmanlarının maaşları da gündeme damgasını vurdu. Milyonlarca Dolar kazanan Yapay Zeka uzmanları büyük ilgi gördü. Hatta OpenAI bünyesinde işe alınan Ilya Sutskever 1,9 Milyon USD yıllık maaş alınca, New York Times gazetesine konu oldu.

2018 aynı zamanda yapay zeka girişimlerinin ciddi yatırım aldığı bir yıl oldu. CB Insight raporunda kısa bir özet bulabilirsiniz.

Otonom araçlar giderek yaygınlaşmaktadır. Neredeyse her markanın bu alanda çalışmaları bulunmaktadır. Çoğu büyük teknoloji devleri ve bu alandaki lider üniversitelerle iş birlikleri yapmaktadır. Almanya’da önemli bir regülasyon konferansı düzenlendi. Tesla yeni yazılım güncellemeleri yayınladı. Bazı kazalar oldu, ama olumlu gelişmeler de oldu. Bu alanda ülkemizde de çalışan üreticiler ve girişimler bulunmaktadır.

Sizce yaygınlaşacak mı? Ülkemizde ilk prototipleri ne zaman sokaklarda göreceğiz?

2018 heyecan dolu bir yıl oldu. Belli ki 2019 çok daha yeniliği göreceğimiz, yatırımların artma ihtimali kuvvetli olan, ülkemizde de başarılı örneklerin sayısının hızlıca gelişeceği bir yıl olacağı kesindir. Yapay zeka heyecanı artarak devam ediyor.

14 Mart 2019’da Türkiye Yapay Zeka Zirvesinde görüşmek üzere.